Digital u uman? Stuain nus sa decider?

La transfurmaziun digitala transfurma rasantamain nossa vita. L’intelligenza artifiziala, il blocchain e models da fatschenta digitals n’èn gia daditg betg pli limitads sin las grondas citads. Er en regiuns ruralas sco il Grischun è vegnida a la midada. Ma entant che la tecnologia progredescha senza maniera, stat ina dumonda impurtanta en il spazi: Tge capita cun nus umans? Pudain nus concepir il progress tecnologic uschia ch’el enritgescha nossa vita enstagl da la dominar? U stain nus davant ina decisiun tranter digital ed uman?

La resposta è evidenta – nus stuain unir quests dus munds, empè da far in cunter l’auter. Perquai ch’ina chaussa è clera: la digitalisaziun na dastga betg esser in’atgna finamira. Ella sto ans servir, meglierar nossa qualitad da viver e metter l’uman en il center.

Nossas interacziuns èn sa midadas tras il mund digital en quatter dimensiuns – e quai vegn anc a s’intensivar:

• Cun nus sezs: Co ans influenzescha il mund digital? Noss maletg da sasez vegn furmà fermamain da raits socialas. La cumparegliaziun permanenta po motivar tant sco er sfalsifitgar noss sentiments da valur.
• Cun auters umans: las relaziuns èn sa midadas fermamain. La communicaziun virtuala è ina benedicziun per la colliaziun globala, ma po er periclitar l’autenticitad da colliaziuns interumanas.
• Cun il mund material: apparats smarts faciliteschan il mintgadi. Ma nizzegiain nus a moda raschunaivla il temp gudagnà u ans perdain nus en moniturs infinits?
• Cun la tecnologia sezza: Quant conscientamain giain nus enturn cun tecnologias digitalas? Essan nus anc signur da noss apparats u ans laschain nus manischar dad els?

Il tema nun es nouv, ma l’intensitad s’augmainta rasantamaing. Intant cha Kleopatra vezzava aint il spievel per drizzar sia frisura, dumandain nus hoz qual chi filter dad Instagram ans lascha esser il meglder. La clav es da trar a nüz la transfurmaziun digitala sainza perder nossa umanità.

Qua èn tschintg champs d’acziun concrets che pon gidar il Grischun a concepir la midada digitala:

1. Adiever conscientamain da tools digitals Nus tuts al enconuschain: cuntanschibladad permanenta, exauriziun digitala. Ma la clav è en la ballantscha.

o Soluziun: Introducir uras d’offline fixas – nagins e-mails suenter las 19.00. Ils dis da “Digital Detox” promovan la creativitad e la concentraziun.

2. Promover models da lavur flexibels La pandemia ha mussà che la flexibilitad meglierescha la work-life-balance. Per il Grischun, nua che la mancanza da persunas spezialisadas smatga, è quai ina schanza.

o Soluziun: etablir models da lavur ibrids ed investir en instruments digitals. Uschia restain nus attractivs per forzas spezialisadas d’autras regiuns. A medem temp vegnan ils collavuraturs sustegnids da cumbinar meglier las obligaziuns famigliaras – e la lavur generala da tgira – cun lur carriera. Uschia creain nus cundiziuns da lavur attractivas che satisfan als basegns dal mund da lavur modern.

3. Furmaziun supplementara digitala En in mund digital che viva svelt stuain nus ans sviluppar vinavant cuntinuadamain. Emprender per vita duranta n’è betg in “nice-to-have”, mabain in stuair.

o Soluziun: promover l’ access a curs online ed a plattafurmas. Interpresas duain encuraschar lur collavuraturas e lur collavuraturs da sa scolar vinavant en moda digitala.

4. Rinforzar las raits localas La transfurmaziun digitala reussescha be communablamain. L’economia, la scienza e l’administraziun ston trair a la lunga.

o soluziun: iniziativas sco maisas da basa digitalas, occurrenzas davart temas digitals u lavuratoris d’ innovaziun promovan il barat e la collavuraziun.

5. Garantir l’inclusiun digitala Il mund digital na dastga laschar enavos nagin – era betg en regiuns ruralas.

o Soluziun: Porscher scolaziuns per persunas pli veglias e main gruppas tecni-finas. L’inclusiun digitala è in stuair per che tuts profitian da las schanzas da la digitalisaziun.

La dumonda nun è: “Digital u uman?”. Ella sa cloma: “Co pudain nus unir domadus?” Il Grischun stat davant la sfida da duvrar il progress tecnologic senza perder ord vista l’uman. La clav è da concepir la transfurmaziun digitala cunscientamain e cun senn da responsabladad.

Lain prender per mauns cuminaivlamain questa sfida e procurar ch’il Grischun na restia betg mo digital, mabain era uman.
nus pachetain quai communablamain

Faschain quai ensemen!

Marcel Meyer, Manader da fatschenta graubünden digital